Woordmelding Haico Programmabegroting 2021

Voorzitter,

Net als vorig jaar zal de Partij van de Arbeid Brunssum een aantal belangrijke accenten maken bij de begroting voor 2021 en verder. Het is een begroting namelijk, die in grote lijnen, helemaal geen reden tot grote zorgen lijkt te geven. En daarmee zeggen wij heus niet dat we het met alles eens zijn. Er zijn namelijk altijd belangrijker zaken dan fietsenstallingen en bruggen.

Voorzitter,

Want hoewel u pas 8 maanden burgemeester bent van deze mooie gemeente, kan het u niet ontgaan zijn dat er werk genoeg te verzetten is. Onze regio, onze gemeente en onze wijken hebben tijden van grote welvaart meegemaakt. Met name de laatste decennia is de trend echter dat we zakken in nagenoeg alle statistieken, die met welvaart te maken hebben. Met als gevolg dat we inmiddels onderaan bungelen als gemeente en als regio.

Lager dan gemiddelde inkomens per huishouden, een hoger aantal kinderen dat opgroeit in armoede, meer jongeren in de jeugdhulpverlening, meer langdurige aandoeningen en een lagere levensverwachting dan in andere delen van Nederland. Limburg blijft achter bij Nederland, Parkstad blijft achter bij Limburg en Brunssum scoort vaak lager dan gemiddeld in Parkstad.

En weet dan, voorzitter, dat Jochen Mierau, Volksgezondheidprofessor, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen en wetenschappelijke directeur van de Aletta Jacobs School of Public Health hierover recent nog het volgende concludeerde: “Armere mensen ervaren meer stress, die tot een slechtere gezondheid kan leiden. Armoede an sich is al een grote stressfactor. Als je altijd stress hebt of je wel genoeg geld hebt om je kinderen eten te kunnen geven, brandt je dat letterlijk op. In arme buurten is de leefbaarheid slechter. Ook wordt er door arme mensen meer gerookt en is er meer overgewicht. Armoede is dus een risicofactor. Als mensen meer bestaanszekerheid krijgen en een betere leefomgeving, hebben ze vanzelf meer motivatie om gezonder te leven.”

Dan weet u dat de uitdaging blijvend groot is! En hoewel de aanpak uitgebreid is, blijft deze nog te versnipperd. De Partij van de Arbeid Brunssum zal daarom vandaag met een aantal suggesties in de vorm van moties komen. Moties die de mensen, die op dit moment al in de knel zitten, kunnen helpen. Maar ook moties om te investeren in onze jeugd en hen een goede toekomst te bieden.

Laten we vandaag beginnen, voorzitter!

In tijden waarin bestaanszekerheid voor niemand vanzelfsprekend is. Waarin thuiswerken het nieuwe normaal lijkt te worden. Waarin steun van je naasten niet meer vanzelfsprekend is, omdat iedereen zich terugtrekt achter zijn eigen voordeur. En waarin regels zo ongeveer iedere week aangescherpt lijken te worden, is vastigheid zo ongeveer het enige houvast dat mensen nog hebben. Vastigheid, duidelijkheid en transparantie. Het is daarom van het grootste belang dat onze burgers, maar ook wij als gemeenteraad op de hoogte zijn van wat wel en wat niet mag in deze Corona-crisis. We roepen u daarom op om duidelijk te communiceren naar de gemeenteraad op het moment dat u extra regels oplegt. En doet u dat dan niet alleen naar de gemeenteraad maar ook naar onze burgers. Bij voorkeur vooraf, maar als dat niet gaat, op zijn minst achteraf. We dienen hiervoor een motie in, die de raad in positie brengt om Brunssum ook door deze crisis heen te loodsen.

Voorzitter, communiceer duidelijk. Ook als de boodschap niet zo leuk of makkelijk is. Als kosten stijgen, legt u uit waarom. Dat kweekt wellicht geen instemming, maar op zijn minst wel begrip.

Voorzitter,

Zorg dat onze burgers beter begrijpen waardoor de stijgende kosten voor de verwerking van het afval veroorzaakt worden. Informatie leidt tot begrip en hopelijk zelfs tot nog betere afvalscheiding. Slechts 1x per jaar informeren en aankondigen dat het helaas weer duurder wordt, doet dat zeker niet!

Voorzitter,

Zorg dat al onze burgers kans maken op een plekje in het centrum van Brunssum. Recent presenteerde dit College ons de nieuwe visie voor Brunssum-centrum. Plannen waarin precies 0 nieuwe sociale woningen zijn opgenomen. Sterker nog! Ze waren er wel, maar ze zijn uit de plannen gestreept ten koste van middel dure en dure huur- en koopwoningen. Het lijkt wel of dit College volledig voorbij gaat aan alle eerder genoemde lijstjes en een compleet nieuwe doelgroep welvarenden naar Brunssum wil halen. Was het maar zo eenvoudig om hoger op de lijstjes te komen!

Voorzitter, zorg dat mensen, die het moeten doen met een bijstandsuitkering, eenvoudiger gebruik kunnen maken van bestaande regelingen en aanvullingen. Het kan toch niet zo zijn dat deze burgers voor 4 verschillende regelingen ook 4 keer een nieuw formulier moeten invullen en al hun gegevens moeten doorgeven. Dit moet eenvoudiger en vooral minder confronterend kunnen! Dat vonden wij en dat vinden wij. Maar voorzitter… Omdat wij voor realistische voorstellen zijn, heeft de Partij van de Arbeid overlegd met de portefeuillehouder over de mogelijkheden van een motie met deze strekking. We kiezen er daarom voor om de ‘motie Toekennen regelingen’ aan te houden tot de behandeling van de Evaluatie Armoedebeleid in december.

Voorzitter, zorg dat Brunssum zo snel mogelijk een ‘schuldenvrije’ gemeente wordt. Stapel geen boetes op boetes en help zo onze burgers. Zeker in tijden waarin zo ongeveer iedereen de onzekerheid van de Corona-crisis, volgend op de wooncrisis en de financiële crisis voelt.

Voorzitter,

En zorg tenslotte dat er eindelijk een structurele bijdrage komt aan de Voedselbank Limburg-Zuid. De Partij van de Arbeid Brunssum is van mening dat zo lang er Voedselbanken zijn, wij deze als gemeente dienen te ondersteunen. Ontkennen dat er armoede is in Brunssum en aangeven dat er voldoende regelingen zijn voor burgers in armoede, gaat volledig voorbij aan het feit dat er wekelijks zo’n 50 Brunssumse gezinnen afhankelijk zijn van een voedselpakket. Nog steeds!

Voorzitter, om te voorkomen dat onze gemeente en onze regio over een generatie nog steeds onderaan de lijstjes bungelt, willen we investeren. Investeren in een prettig en groen leefklimaat in Brunssum. Investeren in onze jeugd. Door hen te ondersteunen. En door hen te waarderen.

Wat de Partij van de Arbeid Brunssum betreft begint dat door de jeugd een stem te geven. En een prettige omgeving om een goede start te kunnen maken. Zowel thuis als op school.

Wij hopen daarom dat de gemeenteraad vandaag de moties van de Partij van de Arbeid unaniem kan steunen.

Laten we vandaag samen uitspreken dat we willen investeren in het Brunssum basisonderwijs. Net als we dat in het Romboutscollege gedaan hebben.
Waarom voeren we de Gezonde Basisschool van de Toekomst, een bewezen effectief concept, volgend jaar op 2 scholen in? Wat ons betreft starten we er volgend jaar op alle scholen mee. En laten we volgend jaar dan gebruiken om te goed monitoren, evalueren en de middelen te zoeken om het na volgend jaar structureel te maken. Voor een periode van 15 jaar.

Dat betekent wel, voorzitter, dat het niet storten van de ruim 6 ton in de Decentralisatiereserve Onderwijs wat ons betreft prematuur is. Als je wilt investeren in onderwijs, dan moet je niet eerst bezuinigen.
Pas nadat je een Integraal Huisvestingsplan Onderwijs aan de raad hebt aangeboden, kun je met goed fatsoen uitspraken doen over wel of niet noodzakelijk storten in reserves. Die er toch immers met een reden zijn!? We zien het rapport graag tegemoet. Dat had er volgens de eigen planning van het College immers al lang moeten liggen. De gekozen volgorde van aanbieden, dwingt ons nu om een amendement in te dienen. Wat ons betreft gewoon blijven investeren in onze scholen en dit jaar gewoon storten in de reserve!

Voorzitter,

Laten we vandaag ook samen besluiten de gesprekken met de schoolbesturen en de schooldirecties aan te gaan om schoolpleinen een prettiger omgeving te maken. Er mag gespeeld worden. En knieën hoeven niet kapot gevallen te worden op stoeptegels. Maak er groenere schoolpleinen van. Eventueel zelfs met Tiny Forests. U kon er vanochtend nog een artikel over lezen in de krant. In Maastricht en omgeving zijn er al 8 scholen die hun schoolpleinen op deze manier sterk groener hebben gemaakt. Zeg nou eerlijk. Waar speelt het leuker? Op een dicht gestraat schoolplein, of op een schoolplein waar groen, kleur en leven te zien is.

Laten we samen ervoor zorgen dat Brunssum nog groener wordt en nog groener blijft. Ook dat zorgt voor een toekomstig bestendig en aantrekkelijke gemeente. Een plek waar onze jeugd graag blijft of terugkomt na hun studie. Wat ons betreft betekent dat, dat we bij elk plan dat ontwikkeld wordt, ‘groen’ een belangrijke plek krijgt. Nee sterker nog… Een essentiële plek! We lossen er hittestress en wateroverlast mee op en vergroten de biodiversiteit én het geluk van onze burgers er mee. Maak parkjes. Plant bomen. Zaai bloemen. Doe dat samen en vergroot de sociale cohesie in de wijken.

Voorzitter, laten we het vooral ook samen met onze jeugd doen. Zij zijn immers onze toekomst. We hoeven het niet per se voor hen in te vullen. Wellicht kunnen we het de jeugd zelf vragen. Ook jongeren zijn mondig genoeg. Dat bewijzen ze thuis. Dat bewijzen ze op straat. En wat ons betreft mogen ze dat ook bewijzen in de raadszaal. We vragen daarom aan dit College om samen met de scholen en andere jeugdorganisaties te kijken op welke manier de gemeente Brunssum een officiële jeugdraad kan starten. Een jeugdraad met zeggenschap. Een jeugdraad die gevraagd en ongevraagd advies kan uitbrengen aan de gemeente.

Advies dat mogelijk geld kost. Investering in de toekomst van onze jeugd die mogelijk geld kosten. Wat ons betreft zoeken we de financiering voor bovenstaande aanpak in het schrappen van de gereserveerde middelen (€ 100.000,-) voor de bewaakte fietsenstalling in het Centrum van Brunssum. Er staan genoeg panden leeg, die ons een stuk minder kosten. En ook de gereserveerde € 400.000,- voor de brug ter hoogte van de Akkerweg, die niet op medewerking van de belangrijkste betrokkene – de gravin van Amstenrade – kan rekenen, mag wat ons betreft aan belangrijker en bovendien realistischere zaken besteed worden. Wij hebben de hoop op beide projecten opgegeven. En het College volgens ons ook. Het is immers niet voor niets dat beide projecten al meer dan 4 jaar vooruit worden geschoven en er nog geen enkel zichtbaar resultaat is behaald.

Voorzitter,

Laten we vanaf vandaag samen optrekken om niet alle voor de korte termijn aan projecten te werken, maar ook voor de lange termijn een programma op te stellen voor een toekomstbestendig, gezond, leefbaar en aantrekkelijk Brunssum in een levendige, goed samenwerkende regio Parkstad Limburg.

Dat betekent wat ons betreft een regionale aanpak, om ervoor te zorgen dat de plek waar je wiegje staat, niet bepaalt dat je inkomen later lager dan gemiddeld is. (zie het artikel hierover in de Volkskrant van 3 november) Daarin stond het volgende opgenomen: “Dat je je als Zuid-Limburgs kind ontworstelt aan het arme milieu waarin je geboren bent, is verre van vanzelfsprekend. Nergens in Nederland maakt het zoveel uit of je uit een rijk of arm gezin komt…”

Voorzitter,

De Partij van de Arbeid Brunssum heeft samen met de andere PvdA-afdelingen in de regio de afgelopen periode een eerste aanzet gegeven om de regionale problematiek op de kaart te zetten. Niet met een Calimero-verhaal, maar met een plan van aanpak. En een duidelijk verzoek aan het Rijk. Wij vinden dat onze inwoners het waard zijn om in te investeren. Daarom hebben wij via de landelijke politiek inmiddels bereikt dat de Partij van de Arbeid een belangrijke plek voor ons heeft ingeruimd in het conceptverkiezingsprogramma. De tekst luidt als volgt: “We willen investeren in het behoud van voorzieningen in krimpgebieden”, “Binnen steden willen we extra investeren in de leefbaarheid van gebieden waar de sociale samenhang onder druk staat, zoals Parkstad, Den Haag Zuidwest, Rotterdam Zuid, Tilburg, Arnhem, Leeuwarden en Schiedam en “Er komt een Nationaal Actieprogramma Parkstad Limburg en we investeren in oude wijken in Sittard-Geleen, Venlo en Maastricht. We knappen woningen op en zorgen voor verbeteringen in onderwijs en werkgelegenheid.”

Wij kunnen er als partij niet alleen voor zorgen dat de achterstanden worden ingehaald. Dat kan alleen als we het samen doen. Met alle partijen. In Brunssum. In de regio. En met een plan. Voor onze inwoners. Doet u allemaal mee?

Dank u wel voorzitter.