Blog Haico: Zijn de vliegen nu eindelijk gevlogen?

Al maanden – nee, eigenlijk jaren – kampt Brunssum-Oost met een heuse vliegenplaag. En eindelijk lijkt er nu een oplossing in zicht. Maar is dit wel echt dé oplossing? Of is het slechts symptoombestrijding?

Donderdag 28 juni kon ik samen met een aantal betrokkenen bij het ‘vliegenprobleem’ een kijkje achter de schermen nemen bij het bedrijf tpD Reclycling aan de Boschstraat. Alle deuren gingen voor ons open. En achter ons snel weer dicht. De vliegen moesten immers binnen blijven. Dat het dak op verschillende plekken wagenwijd open stond, viel slechts weinigen op.

Bedrijfsbezoek tpD

In een erg netjes aangeveegde fabriekshal werd ons verteld dat er slechts 272 ton plastic (afval) opgeslagen stond. Precies volgens de regels. Niks aan de hand. Immers bij afval horen nou eenmaal een paar vliegen. Dat 500 meter verderop, in de buitenlucht en zonder enige afdekking, sinds het najaar van 2017 honderden tonnen vuil plasticafval staan opgeslagen, zorgt er echter voor dat de overlast dit jaar extreem groot is geworden. Niet ‘slechts’ een paar woningen ervaren nu overlast, maar hele buurten klagen over zwermen vliegen.

Kern van het probleem is dat mensen en vliegen niet per se elkaars beste vriend zijn. Zeker niet als de vliegen, met name bij wat warmer weer, in groten getale onze tuinen en woningen binnendringen. Als we dat gegeven als uitgangspunt nemen, kunnen we concluderen dat dergelijke bedrijven eigenlijk niet in de buurt van woningen zouden moeten liggen. Een leerpunt voor de gemeenteraad, want uiteindelijk zijn wij het die bestemmingsplannen vaststellen en daarmee aanduiden waar bedrijven die afval verwerken zich mogen vestigen. Toekomstmuziek waar de bewoners, die de overlast ervaren, nu niets aan hebben. Voor hen is het belangrijk dat we de overlast, die zich nu voordoet, zo snel mogelijk wegnemen.

Overleg betrokken partijen

Daarom was het goed dat gisteravond alle betrokken partijen aan tafel te zaten om over een oplossing na te denken: Gemeente Brunssum, Provincie Limburg, Vossenberg (eigenaar gebouw), tpD Reclycling (verwerker plasticafval), Kennis- en Adviescentrum Dierplagen, RUD Zuid-limburg (handhavende instantie) en natuurlijk een aantal bewoners. En oplossingen kwamen er. Belangrijke oplossingen, die wat mij betreft ook snel uitgevoerd zouden moeten worden.

Maar bestrijden die oplossingen ook wel echt de kern van het probleem? Gedeeltelijk, zou je kunnen zeggen. ‘De buitenopslag moet binnen 2 weken weg,’ viel de dag erop in de krant te lezen. Laten we hopen dat daarmee de overlast in de buurten Kleikoelen en Schuttersveld al veel minder zal worden. Maar daarmee blijft er overlast in de omgeving van de Boschstraat. En sterker nog… Het vieze plasticafval dat nu nog buiten staat, moet naar een andere locatie toe, waarvan het de vraag nog maar is of het daar niet opnieuw voor overlast zal zorgen. Iets om in de gaten te houden dus!

Locatie Boschstraat

Maar ook op de locatie aan de Boschstraat, waar tpD Recycling nu het vieze plasticafval, sorteert, wast en vermaalt, blijft het vooralsnog gewoon toegestaan om vuil plastic op te slaan. Weliswaar beperkt. Maar ook dat blijft voorlopig dus nog vliegen aantrekken. En dat in een gebouw dat nou eenmaal oud en in mijn ogen ongeschikt is voor deze vorm van afvalverwerking. Het valt simpelweg niet luchtdicht te maken. En ook ongedierte valt er moeilijk te voorkomen of te bestrijden. Hoe goed de bedrijven die er nu verantwoordelijk voor zijn dat ook bedoelen en proberen.
Alleen met een hele grote investering zou dit oude gebouw geschikt te maken zijn. Een investering waarvan je je moet afvragen of je die op deze plek en in dit gebouw nog wel zou moeten doen. Die keus is echter niet aan de gemeente of aan de provincie, maar aan diezelfde bedrijven.

Symptoombestrijding?

Voorlopig lijken de voorgestelde maatregelen een deel van het probleem op te lossen. Maar de echte kern van het probleem raken we niet eens aan met deze maatregelen. Ik noemde het daarom gisteravond ‘symptoombestrijding.’ Een beschrijving die op bijval kon rekenen van de bewoners. Het oude gebouw staat er immers nog. Wij verzamelen nog steeds met zijn allen bergen met plasticafval. Dat plastic wordt nog steeds vuil aangeleverd. Er zijn niet direct geschikte ‘binnenlocaties’ beschikbaar die bovendien ook nog over de benodigde vergunningen beschikken. En er is in Brunssum ook geen plek te vinden waar het bedrijf op een afstand van minimaal 5 kilometer van woningen gesitueerd kan worden.

Het zou daarom goed zijn als iedereen zich realiseert dat er geen makkelijke oplossingen zijn in deze kwestie. Het speelt al jaren. Ik heb de kwestie in het verleden als wethouder ook niet naar tevredenheid opgelost gekregen. En juist daarom ben ik er absoluut voorstander van dat er nu op korte termijn een aantal acties uitgevoerd worden. Mits dit de belangen van andere inwoners en de ondernemers niet onevenredig zal schaden.

Het is echter nog veel belangrijker dat er aan oplossingen voor de lange termijn wordt gewerkt. Ik heb daarvoor als (relatieve) leek een aantal mogelijke oplossingsrichtingen aangedragen, die wél de kern van het probleem raken en hopelijk kunnen oplossen.

Mogelijke oplossingen:

Optie 1. En dat begint met de lastigste, maar wel de effectiefste; simpelweg minder plastic producten in huis halen als burger en samen de industrie aanspreken om ook minder plastic te produceren.

Optie 2. Omdat de eerste oplossing niet meteen te realiseren is, zou wassen van het plastic op een zo vroeg mogelijk tijdstip in het hele recyclingproces de overlast ook sterk beperken.
Op het moment dat we dan toch plastic producten in huis halen, is het gescheiden inzamelen van plastic afval in de kern een goede zaak. Maar op dit moment wordt het plastic op een te laat moment in de keten schoongemaakt.

De burger stopt het in een zak. RD4 haalt het op en dan gaat het naar een sorteerinstallatie in Duitsland of Rotterdam. Dat gesorteerde vuile plastic komt vervolgens in grote balen onder andere naar Brunssum toe. Dan pas wordt het verder gesorteerd, voor het eerst gewassen en vervolgens versnipperd. Als we via een sterke (politieke) lobby er voor kunnen zorgen dat het plasticafval al in de eerste sorteerinstallatie wordt gewassen, komen er schone balen plastic naar verwerkers zoals tpD Recycling in Brunssum. De overlast wordt daarmee gelijk sterk teruggedrongen.

Optie 3. Zoek een plek waar een recyclingbedrijf zo min mogelijk overlast veroorzaakt. Dat betekent in de praktijk dat zo’n bedrijf eigenlijk op minimaal 5 kilometer afstand van woningen zou moeten liggen. Ook dat is in ons drukbevolkt Nederland niet makkelijk te realiseren.

Mijn hoop is gevestigd op aanpassing van het verwerkingsproces en inzetten op optie 2 voor de langetermijnoplossing.

Ik pleit er daarom voor om snel met de kortetermijnoplossingen aan de gang te gaan, maar werk ook meteen aan de oplossingen voor de lange termijn. Want 1 ding staat voor iedereen, die er woont of mee was met het bedrijfsbezoek, vast: De vliegen moeten snel gevlogen zijn!