Standpunten jaarstukken 2016

Betoog voor PvdA fractie foutenlijst / rekening 2016/ jaarstukken 2016 gemeente Brunssum

De raad van de gemeente Brunssum, bijeen op dinsdag 11 juli 2017,

constaterende dat de Stichting Bibliotheek Brunssum:

• met de gemeente Brunssum al jaren een goede en professionele relatie heeft;
• op grond van het bepaalde van artikel 5 Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen functies moet vervullen, die bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van het algemene publiek;
• zich in een transformatieproces bevindt,
• een effectieve bijdrage levert aan de aanpak van onder andere laaggeletterdheid en taalvaardigheid in Brunssum door de inzet van programma’s waarbij vrijwilligers een cruciale rol spelen.

Overwegende dat:

1. het bestuur van de Stichting Bibliotheek Brunssum te kennen heeft gegeven dat zij verwacht op middellange termijn al haar (wettelijke) taken niet meer naar behoren te kunnen vervullen binnen de kaders die de gemeente nu aangeeft;
2. de inzet van vrijwilligers tegen onder andere laaggeletterdheid nog beter kan als de randvoorwaarden aanwezig zijn,
3. met name de computerapparatuur die gebruikt wordt bij het programma laaggeletterdheid sterk verouderd is en vervanging behoeft.

Verzoekt het college om:

1. op zeer korte termijn met de Stichting Bibliotheek Brunssum in gesprek te gaan over hoe en op welke wijze de toekomstige taken van de Stichting Bibliotheek Brunssum ingevuld kunnen worden ten bate van de inwoners van Brunssum,
2. te bezien hoe de strijd tegen o.a. laaggeletterdheid en geringe taalvaardigheid in Brunssum verder vanuit de bibliotheek versterkt en ondersteund kan worden,
3. de raad, voor de behandeling van de begroting 2018, te berichten over de voortgang, resultaten en noodzakelijke investeringen als gevolg van die bespreking.

En gaat over tot de orde van de dag,

PvdA CDA

Herindelings discussie

Je kunt nog zulke mooie plannen maken, de werkelijkheid is vaak nog vreemder dan je in je stoutste dromen dacht. Donderdag 6 juli kregen wij geheel onverwachts het nieuwsbericht onder ogen dat Brunssum meegenomen kan worden in de fusie van Heerlen en Landgraaf. Nader onderzoek leert dat er een op zichzelf zinvolle toevoeging wordt gedaan aan de stukken over de fusie van de gemeenten Landgraaf en Heerlen. De uitleg die in de Statenvergadering die bij deze toevoeging gedaan werd, verschilde nogal per partij.

Het CDA ging daarin het verst, dat werd in de pers opgepikt en samengevat als ‘Fusie Heerlen en Landgraaf gaat door en Brunssum wordt daaraan toegevoegd’. Niemand van onze raadsfractie was vooraf op hoogte dat die tekst aan de stukken zou worden toegevoegd, noch van de uitleg die daaraan gegeven is in de Statenvergadering.

Laat ik mij daarom beperken tot de feiten die wij als raadsfractie PvdA in Brunssum zelf in de hand hebben. De provincie heeft in onze ogen niet bepaald handig geopereerd in dit dossier. De gedeputeerden en de statenleden hebben de mensen in de regio Parkstad Limburg geen dienst bewezen met hun acties. Die acties waren aanvankelijk erop gericht de bestuurlijke situatie te verbeteren door de vorming van een nieuwe gemeente Heerlen-Landgraaf. Om het lokale bestuur sterker te maken zodat de uitdagingen die er liggen, beter aangepakt kunnen worden. Een lofwaardig streven zo’n fusiegemeente, maar daar moet wel draagvlak voor zijn. Toetreding van Brunssum was daarbij niet aan de orde. Het streven van deze gemeenschap is om als zelfstandige gemeente te blijven bestaan. In hoeverre dat mogelijk is, moet wel veel beter dan nu, duidelijk in kaart gebracht worden.

Brunssum zelfstandig

In deze raad wordt daar door een aantal partijen heel provocerend mee omgegaan. De raad verdelen in voorstanders van zelfstandigheid danwel van herindeling is daarbij misschien handig als campagnetruc. Het helpt niet om constructief samen te werken in het belang van Brunssum.

Alleen roepen dat Brunssum zelfstandig moet blijven is daarbij niet genoeg. De raad en de Brunssummers zullen ook duidelijk moeten maken dat we samen sterk staan en de uitdagingen willen aanpakken. Dat we bereid zijn daarvoor keuzes te maken en vooral de gevolgen van die keuzes volmondig accepteren. Dat kan niet door in en buiten deze raad steeds maar te wijzen naar andere partijen, fracties en raadsleden en te roepen dat die niet deugen en niet te vertrouwen zijn.

Integendeel, samenwerken is daarbij noodzakelijk maar de wil om dat te doen is op dit moment ver te zoeken in deze raad. In de ogen van de Partij van de Arbeid zijn dat een hele reeks gemiste kansen.

Standpunt van PvdA

Het PvdA standpunt aangaande de toekomst van Brunssum is steeds duidelijk geweest. Wij zijn niet op voorhand voor of tegen een fusie van Brunssum met andere gemeenten. Wel weten we dat Brunssum door de ontwikkelingen zeker ingeklemd raakt tussen de nieuwe gemeente Beekdaelen en Heerlen-Landgraaf. Dan zijn we een kleine gemeente die aangewezen is op minimaal een stevige en zeker geen vrijblijvende samenwerking met de buren.

De PvdA heeft al meermaals betoogd dat wat ons betreft de belangen van de gemeenschap en de  inwoners van Brunssum leidend zijn bij de keus voor zelfstandigheid, samenwerking of zelfs fusie tot een grotere gemeente. Om die belangen goed in beeld te brengen moeten we verschillende dingen doen:

1. Onderzoeken wat de gemeentelijke organisatie Brunssum op middellange en lange termijn wel en niet meer optimaal zelfstandig aan taken kan doen,
2. Onderzoeken wat de beste oplossingen zijn om ervoor te zorgen dat de taken die we niet meer (helemaal) zelfstandig kunnen doen, toch kunnen oppakken,
3. In de raad tot overeenstemming komen welke dilemma’s er zijn en hoe we die aanpakken,
4. Met onze inwoners praten over wat zij als de beste mogelijkheid of mogelijkheden zien om de taken aan te pakken,
5. Dan een keuze maken welke kant Brunssum opgaat: geheel zelfstandig, samenwerkend met andere gemeenten danwel fuseren met een of meer andere gemeenten.

Daarmee botsen we meteen tegen de praktijk aan. De discussie om die stappen te zetten vanuit deze raad wordt niet gevoerd. De noodzakelijke keuzes worden niet gemaakt en in onderzoeken en dus rationeel denken wil een meerderheid van de raad niet meegaan. Het blijft bij het verkondigen van standpunten waar gelegenheidsargumenten bij worden gezocht.

Onze Brunssumers hebben we nog steeds geen punten voorgelegd zodat zij weten welke uitdagingen op ons afkomen. We hebben nog steeds niet gevraagd hoe zij willen dat we deze onderwerpen aanpakken en bekeken wat dan de gevolgen zijn. Dat is namelijk medebepalend hoe Brunssum zijn toekomst vormgeeft.

Conclusie

Tot slot heeft het opsluiten in het eigen gelijk ons parten gespeeld. De tegenstanders van fusie lieten zich in slaap sussen door hun eigen overtuiging en de signalen die kwamen dat Brunssum buiten de fusie zou blijven. Er was dus geen actie meer nodig om te kijken hoe we de toekomst van Brunssum dienen vorm te geven.

Een reeks van gemiste kansen dus waarvoor we mogelijk een forse prijs betalen. Nu ligt er een tekst bij de Tweede Kamer. Er zijn door Statenleden ook een aantal kwalificaties aan Brunssum gegeven. Het is nu aan ons om ondubbelzinnig aan te geven dat Brunssum wel bestuurskracht, visie en het vermogen tot samenwerken heeft. Dat we bereid zijn de uitdagingen aan te gaan en daar ook samen met onze burgers over te praten en keuzes te maken.

Het is niet altijd fijn om gelijk te krijgen. Wij als PvdA hebben al vaker aangegeven dat juist volgens ons deze bedreigingen op de loer lagen en dat we daar wat aan moesten doen. De meerderheid van deze raad voelde daar niets voor. Gelukkig zijn wij als PvdA uit een ander hout gesneden en weten dat je soms lang moet volhouden om iedereen de juiste kant op te krijgen. Het is nog steeds niet te laat. Maar als we de handen niet ineen slaan, maar liever volharden in ons eigen gelijk en niet willen samenwerken , zal dat niet in het belang van de gemeenschap en de inwoners van Brunssum zijn.

Namens de PvdA Brunssum,

Ik dank u voor uw aandacht.

Perspectief nota op 11 juli 2017 bijdrage PvdA

De politiek-bestuurlijke situatie van Brunssum is de laatste weken penibel door het weglopen van de Lijst Borger van de verantwoordelijkheid om de gemeente Brunssum te besturen. Deze fractie heeft de coalitie verlaten waardoor er nu een minderheidscoalitie van 4 partijen Brunssum moet besturen. De 4 resterende wethouders hebben de taak om uit te voeren wat de raad besluit, maar een duidelijke lijn in de visie van de raad voor de komende begroting is nog ongewis.

De 4 partijen PvdA, VVD, CDA en BCD hebben de hand uitgestoken naar de andere fracties om tot een constructieve afspraak te komen hoe Brunssum het komende jaar tot de verkiezingen bestuurd zal worden. Die handreiking is voorlopig nog niet aangenomen. De 4 fracties BBB Lijst Palmen, PAK, SP en Lijst Borger nemen een afwachtende houding aan. Als PvdA betreuren wij dat, het is nu juist in een heel kritische periode van het bestaan van Brunssum dat we elkaar moeten opzoeken en samen verantwoordelijkheid nemen.

Stabiel gemeentelijk bestuur

Bij de besluiten die vandaag genomen worden in dit debat zal duidelijk worden of we een stabiel gemeentelijk bestuur zijn of een schip zonder duidelijke koers naar een vooraf bekende bestemming. Zijn we een schip dat één stuurman die aan het roer staat die weet waar we allemaal heen willen? Of zijn we een bootje met meer stuurlui aan het roer die allemaal een andere kant uit willen. Aan ons allen de uitdaging te zorgen dat het schip Brunssum een stabiele koers vaart en veilig in de vooraf bestemde haven aankomt.

De perspectiefnota is in de huidige situatie voor de PvdA een lastig te bespreken stuk. Het overgrote deel van de voorstellen is een logische voortzetting van het beleid van de afgelopen jaren. Dat was in een periode waarin we vorig jaar voor het eerst in lange tijd een flink overschot hadden. Daardoor hoefden we voor het eerst in jaren niet te bezuinigen. Dit jaar is er ook een vrijwel geheel door incidentele meevallers veroorzaakt overschot en daar wringt de schoen.

De doorrekening over 4 jaar laat zien dat we de komende jaren opnieuw aan de lat staan voor flinke bezuinigingen. Onze investeringsagenda kunnen we voortzetten, maar alleen door een flink beroep te doen op onze reserves. Dat betekent ook dat onze mogelijkheden voor nieuwe investeringen buiten datgene wat al eerder is vastgelegd, zeer beperkt zijn.

Daarom bied ik de raad namens de PvdA een verhaal aan dat slechts enkele dringende aandachtspunten aanstipt. Zaken waarvan wij vinden dat zeker iets moet veranderen in het belang van onze inwoners.

Overschot

Het overschot voor dit jaar storten we in de algemene reserve (dit is achterhaald, de raad heeft eerder vandaag besloten dit geld te storten in de reserve integraal sociaal domein waardoor deze groeit tot 5,164 mln euro).  Onze reserves al goed gevuld en we moeten ons dan ook afvragen of we niet wat eenmalige impulsen kunnen gaan doen in de komende jaren om met name de werkgelegenheid in Brunssum te verbeteren. Want dat is een van de grootste problemen in deze regio, er is gewoon niet genoeg werk dat past bij onze burgers. Dat zal een hele kluif worden, die we als gemeente onmogelijk alleen kunnen aanpakken.

Dat kan alleen in regionaal verband en samen met ondernemers en bedrijven die daarin willen meedoen. Onze hoop is daarbij nog steeds gevestigd op de komst van Nature Wonder World als een van de krachtigste impulsen voor deze regio in jaren. Maar het wordt wel tijd dat het consortium met een duidelijk plan komt. We schuiven al geruime tijd met termijnen om de organisatie de kans te geven dit grootse project hier te kunnen laten landen. Voor het eind van het jaar wordt nu gezegd en wij hopen van ganser harte dat dat ook eindelijk gaat lukken. De Buitenring Parkstad heeft ook een lange aanloop gehad en volgend jaar zijn de meeste delen van die weg rijklaar. Laten we ervoor zorgen dat aansluitend aan dit wegenbouwproject de bouw en start van NWW het volgende project is waar Brunssum en deze regio sterker van wordt. Uiteindelijk moet dat leiden tot vele banen, waarbij wij ervan uitgaan dat die medewerkers ook onder een deugdelijke cao vallen.

Woningbouw

Betaalbare en nieuwe woningen zijn in Brunssum noodzakelijk. De laatste jaren hebben we in Treebeek heel wat woningen gebouwd. Nu is het zaak dat met name op de plaatsen waar in Brunssum Noord heel wat portiek-etage woningen gesloopt zijn, weer nieuwe goedkope huurwoningen gerealiseerd worden. Daar zou de woningcorporatie in de ogen van de PvdA best wat actiever mogen worden, mede ook gezien de doelstellingen die in allerlei plannen vastgelegd zijn. Van de tekentafel naar de bouwplaats is daarbij onze leus. Er blijkt grote behoefte te zijn aan woningen voor starters op de woningmarkt en voor senioren. De bestaande woningvoorraad voor met name ouderen is beperkt en behoorlijk verouderd. Daar mag wat ons betreft best wat meer aandacht voor komen in de bouwplannen.

Regionale samenwerking

Over de regionale samenwerking hebben we in het vorige agendapunt al gesproken. Wat ons betreft is samenwerking noodzakelijk voor Brunssum en de regio en daar willen we altijd in investeren. Samen sta je altijd sterker dan alleen, solidariteit is dan ook een van de grondbeginselen van de Partij van de Arbeid en de sociaal democratie. De meest dringende vraag daarbij is wat we gaan doen met onze GR ISD-BOL. De gemeentegrenzen en dus deelnemers zijn snel aan het veranderen, maar wij hebben als gemeenteraad daar nog steeds geen visie op ontwikkeld. Een gemiste kans.

Wat ons tegenvalt in deze raad dat rondom het masterplan sociaal domein, iets waar de PvdA jarenlang voor gepleit heeft, met name de raad het laat afweten. De werkgroep is nog steeds niet bijeen gekomen en daarmee hebben we een jaar vertraging opgelopen. Wat ons betreft een gemiste kans die de raad en de fracties zichzelf mogen aanrekenen.

Sociale Domein

In het sociale domein is volgens de PvdA nog ruimte voor verbetering. De aansturing van Betere Buren en de daarbij behorende beslispunten is heel prangend. Ook de manier waar hier met mensen omgegaan wordt leidt vaak tot onbegrip en spanning. Daar ligt een taak voor de gemeente om dit beter te regelen en te zorgen dat de burgers die om een of andere reden van deze voorzieningen gebruik moeten maken, dat ook kunnen onder goede en duidelijke voorwaarden. Een doorn in het oog daarbij is het de PvdA dat er steeds opnieuw classificerings- en beoordelingssystemen op mensen worden losgelaten. Sommigen gaan voor de derde of vierde keer in een paar jaar tijd door een mallemolen. Kan dat niet wat zorgvuldiger ingeregeld worden? Wij horen verhalen van mensen die steeds heel onzeker worden van dit soort plannen. Er moet een visie ontwikkeld worden op een realistisch integratiebeleid dat ook aansluit op de lokale c.q. regionale arbeidsmarkt. De mensen moeten naar een echte baan geholpen worden met een degelijk arbeidscontract.

Meer aandacht voor armoedebestrijding en hulp voor mensen aan de onderkant van het inkomensgebouw, is wat ons betreft aan de orde. Dat kan door te zorgen voor meer werk, en daarmee bedoelen we werk op basis van een deugdelijk arbeidscontract en een cao. Daarnaast hebben we ook tal van particuliere initiatieven die we van belang vinden. Daar zitten ook organisaties bij waarnaar we als gemeente wel verwijzen als een voorliggende voorziening, maar we geven er geen geld aan. Dat is iets wat we aangepakt willen zien in de toekomst. Zeker als daarbij de positie van kinderen verbetert kan worden, met name om deelname aan culturele en maatschappelijke activiteiten van deze kinderen te bevorderen.

Onderwijs

Het aantal kinderen in het onderwijs daalt, dat is in lijn met de krimp van onze bevolking. Toen ik twaalf jaar was, had ik in het voortgezet onderwijs de keus uit drie mavo’s, een havo-atheneum, een lts en een huishoudschool in Brunssum. Nu hebben we alleen nog het Romboutscollege binnen onze gemeente. Tegen de gemeentegrens aan het Emmacollege, St Janscollege en het Broekland college. Wat bij onze fractie gemeld werd, was dat met name de vrijwillige ouderbijdrage in het basisonderwijs bij mensen met een smalle beurs tot problemen leidt. Daar vragen wij de gemeente nadrukkelijk om actie te ondernemen.

Externe krachten

Een laatste punt betreft de inzet van externe krachten door de gemeentelijke organisatie. Deze kosten stijgen naar onze smaak te veel de laatste jaren. Wij snappen dat je voor sommige klussen tijdelijke specialisten aantrekt, zeker in een relatief kleine organisatie waar nooit alle kennis aanwezig kan zijn. Maar hoe borgen we nu dat het inschakelen van die externe kennis en daarmee de kostenpost zo klein mogelijk is? Dat is iets waar het college volgens de PvdA nadrukkelijker aandacht aan dient te geven.